در مصاحبه‌ای که اخیراً میان استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه، و تاکر کارلسون، مجری مطرح محافظه‌کار آمریکایی، برگزار شد، تحلیل جالبی از موضع ترامپ نسبت به ایران ارائه گردید. این برنامه حاوی پیام‌هایی صریح در مورد مذاکره با ایران، جلوگیری از درگیری نظامی، و تمایل به اعتمادسازی راهبردی بود.
استیو ویتکاف به‌عنوان یکی از نزدیک‌ترین مشاوران ترامپ در حوزه خاورمیانه، با صراحت اعلام کرد که رئیس‌جمهور آمریکا هم‌اکنون نیز در حال ارسال پیام‌هایی از طریق کانال‌های واسطه‌ای به ایران است. ویتکاف تأکید کرد: «ما دو راه بیشتر نداریم: یا به توافق برسیم، یا وارد جنگ شویم. و ترامپ کسی نیست که بخواهد جنگی را آغاز کند.»
این جمله، در بطن خود، نشانگر یک دکترین امنیتی پیچیده است. ترامپ در دوره اول ریاست جمهوری‌اش، برخلاف ظاهر تهاجمی‌اش، از ورود به درگیری‌های پرهزینه اجتناب کرد. او با خروج از برجام، فشاری بی‌سابقه بر کشور وارد کرد، اما همزمان نشان داد که برای مذاکره با بالاترین مقامات ایرانی حتی بدون پیش‌شرط، آمادگی دارد. حال نیز به‌گفته ویتکاف، همین مسیر با کمی اصلاح و اعتمادسازی مجدد، قابل پیگیری است.
ویتکاف با لحنی حساب‌شده و دیپلماتیک اعلام کرد که «ترامپ می‌خواهد از طریق مذاکره اعتمادسازی کند، نه از طریق تهدید.» این موضع اگرچه در ظاهر نرم به‌نظر می‌رسد، اما در واقع نوعی قدرت هوشمند را نمایش می‌دهد؛ ترکیبی از بازدارندگی نظامی و تعامل دیپلماتیک.
در نگاه نظامی، پیام ترامپ به ایران دقیقاً همان پیامی است که می‌تواند هم «درگیری را به تاخیر بیندازد» و هم طرف مقابل را به پاسخ‌دهی در چارچوبی مشخص ترغیب کند. این استراتژی یادآور دکترین «صلح از موضع قدرت» است که از زمان نیکسون تا ریگان در سیاست خارجی آمریکا جاری بود.
از منظر تحلیلی، ترامپ هیچ‌گاه به دنبال درگیر شدن در جنگ‌های فرسایشی نبوده است. او با خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان و کاهش نیرو در سوریه و عراق، نشان داد که در راهبرد نظامی‌اش، جنگ‌های کلاسیک جای خود را به فشارهای اقتصادی، جنگ روانی و قدرت چانه‌زنی دیپلماتیک داده‌اند.
در رابطه با ایران، ترامپ می‌داند که درگیری نظامی می‌تواند همزمان چند جبهه برای آمریکا ایجاد کند: افزایش بی‌ثباتی در خلیج فارس، تهدید علیه متحدان منطقه‌ای مانند اسرائیل و عربستان، و از همه مهم‌تر، افزایش نفوذ روسیه و چین در منطقه. بنابراین، مذاکره با ایران، حتی با دادن برخی «امتیازهای نمایشی»، بسیار کم‌هزینه‌تر و مؤثرتر از ورود به یک درگیری نظامی خواهد بود.
اما مابقی به سیستم مدریتی کشور بستگی دارد، ایران هنوز زخمی دوران برجام است و اگر دیپلمات های کشور نتوانند کار را به درستی انجام دهند، شکست بزرگ دیگری در راه است.
ترامپ در این دوره همزمان درگیر مذاکرات آتش بس اوکراین با روسیه نیز است، و طبق بیانات انتخاباتی خود برای اقناع آمریکایی ها نیازمند یک موفقیت در خاورمیانه یا در اروپا است.