مذاکرات غیرمستقیم میان ایران و ایالات متحده در مسقط، پایتخت عمان، در یکی از پیچیدهترین برهههای ژئوپلیتیکی منطقه آغاز شده است؛ نقطهای که در آن دیپلماسی، امنیت، رسانه و بازی قدرت در هم تنیدهاند. انتخاب عمان کشوری با پیشینه مؤثر در میانجیگریهای حساس نشانهای روشن از تمایل دو طرف به گفتوگویی کنترلشده، خارج از چارچوبهای رسمی و رسانهای است. با این حال، تحولات سیاسی داخلی، وزن راهبردی منطقهای و بازتاب رسانهای این مذاکرات، آن را به یکی از مهمترین رویدادهای دیپلماتیک سالهای اخیر تبدیل کرده است.
بازنمایی رسانهای این مذاکرات در ایران با رویکردهای متضادی همراه است. رسانههای دولتی با بهرهگیری از تکنیکهایی مانند تزریق خوشبینی هدفمند، بر کلیدواژههایی چون «فرصت دیپلماسی»، «کاهش تحریمها» و «عبور از بحران اقتصادی» تمرکز دارند. در مقابل، جریانهای منتقد با تکنیکهای هشداردهنده، فضای عدم اعتماد را پررنگ کرده و مفاهیمی نظیر «توافق بدون تضمین»، «تکرار برجام» و «نفوذ دوباره غرب» را برجسته میکنند. این دوقطبیسازی رسانهای، افکار عمومی را به دو سوی گفتمانی سوق داده که هر دو در میدان فشار بر سیاستگذاران تأثیرگذارند.
در سطح کلان، این مذاکرات بخشی از یک استراتژی مهار دوطرفه است. ایران با تحلیل از فضای شکننده سیاسی داخل آمریکا، زمان را بهعنوان ابزاری برای افزایش وزن چانهزنی خود بهکار میگیرد.
در سوی مقابل، ایالات متحده نیز به دنبال راهکاری بازدارنده است. هدف واشنگتن نه بازگشت به برجام، بلکه دستیابی به توافقی است که بتواند بهصورت دائم غنیسازی بالا را متوقف کرده، بازرسیها را افزایش دهد و سطح تهدید را کاهش دهد. چنین توافقی به دولت ترامپ فرصتی برای نمایش توان مدیریت تنش با ایران، بدون ورود به درگیری نظامی، خواهد داد.
در میانه این سناریوی دیپلماتیک، نشانههای میدانی نیز قابلچشمپوشی نیستند. افزایش تحرکات نظامی آمریکا در منطقه و استقرار گستردهتر نیروهای آمریکایی در دیگو گارسیا، نمایانگر اجرای سناریوی کلاسیک «چماق و هویج» است. حملات پراکنده، مانورهای نظامی و انتقال پیامهای غیرمستقیم، بخشی از تاکتیک تقویت موقعیت مذاکرهای ایران در پشت پرده گفتگوهاست.
نکته اساسی آن است که مذاکرات مسقط صرفاً یک رویداد دیپلماتیک نیست، بلکه بخشی از یک بازی استراتژیک چندوجهی است که ابعاد رسانهای، روانی، اقتصادی و امنیتی آن بههم پیوستهاند. خروجی این گفتوگوها، چه در قالب توافقی موقت و چه در شکلگیری یک بنبست دیگر، پیامدهایی فراتر از میز مذاکره خواهد داشت؛ از بازتعریف اتحادهای منطقهای گرفته تا نوسانات بازار انرژی و بازسازی اعتماد عمومی در داخل ایران و آمریکا. در این شرایط، هر واژهای که در پشت درهای بسته رد و بدل میشود، میتواند سرنوشت منطقهای پرتنش را تغییر دهد یا آن را به لبه پرتگاه دیگری نزدیک کند.
همانطور که قبلا اشاره شده پروسه ضرر دو وجهی در انتظار ایران است، اما باید دید که مذاکرات امروز (شنبه) به بعد بعدی یعنی مذاکرات مستقیم میرسد یا نه، اخبار را پیگیری کنید و همراه ما باشید که اخبار مذاکرات به صورت پویا در کانال تلگرام پوشش داده میشود.